دنیای پر رمز و راز نقاشی کودکان
اتومبيل: در جامعه امروزي، ماشين نشانه قدرت است. به همين دليل در نقاشيهاي کودکان بهخصوص پسربچهها، ماشين به وفور ديده ميشود. وقتي در نقاشي يکي از اعضاي خانواده که اغلب پدر و گاهي خود کودک است رانندگي ميکنند، اين امر از ديدگاه برونفکني اهميت پيدا ميکند. بيشتر نوجوانان نيز به بهانه اينکه کشيدن تصوير آدم حوصلهشان را به سر برده و يا سخت است از کشيدن شکل آدم خودداري ميکنند اما به اعتقاد روانشناسان، ترجيح دادن کشيدن ماشين در اين دوره، خودبهخود نشاندهنده وابسته بودن شخص به دنياي خارج و زندگي ماشيني است. البته اين مسايل به سن، فرهنگ و عوامل ذهني فرزند شما بستگي دارد.حيوانات: اگر در نقاشي کودک شما تصاوير حيوانات ديده ميشود ممکن است دلايل مختلفي وجود داشته باشد که شما با صحبت کردن با کودک به آن پي ميبريد. کودکي که در روستا زندگي ميکند و يا حيوان خانگي دارد و يا عاشق حيوانات باشد و يا حتي زياد به باغ وحش برود طبيعي است که نقاشي حيوان را ترسيم كند. پس فرهنگ و طرز زندگي کودک در خانواده از اهميت زيادي برخوردار است.گاهي ممکن است کودک احساس گناه و تقصيري را که تجربه کرده و جرات نکرده آن را ابراز کند در نقاشي و در قالب حيوان نشان دهد. مثلا کودکي ممکن است به دليل اينکه ديشب در رختخواب خرابکاري کرده و احساس گناه کرده باشد، در نقاشياش شکل مارمولک بکشد. کشيدن حيوانات درنده نشانه فشارهاي دروني مخفي کودک است. مثلا کودکي که نسبت به برادر کوچکتر تازه به دنيا آمدهاش حسادت ميکند، ممکن است در نقاشي گرگ بکشد که اين نشاندهنده ترس و دلهره کودک از تازه وارد کوچولو است.توجه داشته باشيد که شما نبايد موضوع نقاشي کودک خود را تعيين کنيد و نبايد بالاي سر او نشسته و به او مدادرنگي به ميل خودتان بدهيد. او در نقاشي کردن بايد آزادي کامل داشته باشد. در پايان نقاشي از کودک بخواهيد که در مورد تصاوير کشيده شده براي شما حرف بزند. کودکان را به کشيدن تشويق کنيد اما آنها را مجبور نکنيد که همين الان براي شما نقاشي بکشند.خانه: در نقاشيهاي کودکان، خانه بيش از هرچيز ديگري کشيده ميشود. در شروع کار معمولا خانه به صورت يک مربع که بر بالاي آن يک مثلث قرار دارد و سپس ديوارهاي اطراف خانه کشيده ميشود.خانه، نماد پناهگاه و هسته اصلي و گرمي خانواده است که ممکن است مورد علاقه يا تنفر کودک باشد. خانههايي که کودکان ترسيم ميکنند ممکن است داراي باغچه، گل، درهاي بزرگ، پنجره و پردههاي رنگين باشد. چنين خانهاي، نماد يک زندگي سعادتمند است که کودک در آن احساس آرامش ميکند. بر عکس اگر، خانهاي بدون در ورودي، با ديوارهايي بلند وبه گونهاي منزوي و دورافتاده ترسيم شود، معناي متفاوتي پيدا ميکند. به طور مثال اگراين خانه بين سنين 5 تا 8 سالگي ترسيم شود، نشانگر خجالتي بودن کودک و وابستگي شديد او به مادر است. بعد از 8 سالگي نشانگر احساس خودکوچکبيني و تنهايي کودک ودر نوجواني نشانگر شرم و حياي بيش ازحد و داشتن احساسات رقيق است. هنگامي که پدر و مادر جدا شده باشند خانه به دو قسمت تقسيم ميشود و اغلب داراي دو در ورودي است که يک در خانه نماد زندگي خانوادگي واقعي و در ديگر نشانه زندگي تحميلشده به کودک است.خانه به صورت قصر به منزله پناهگاهي مطلوب است. خانه به صورت زندان، نشانگر فشارهاي خانوادگي و ناسازگار و ازهمپاشيده است. کوچه امکان خارج شدن از خانه و محيط محدود خانواده و بالاخره از خود بيرونآمدن است. جاده به صورت پيچ وخمدار نشاندهنده مشکلات در برقراري ارتباط با ديگران است. خيابانهاي باز و عريض، شادي و صداقت را نشان داده و کوچه تنگ و بسته کمبودهاي عاطفي را القا ميکند. افراد پويا و خيالپرور بيشتر به ترسيم امواج دريا يا پرندگان ميپردازند.درخت: بسياري از روانشناسان از درخت به عنوان موضوعي براي شناخت شخصيت کودک استفاده کردهاند. براي تجزيه و تحليل نقاشي درخت بايد سه قسمت اصلي آن را مشخص کرد که عبارتند از ريشه، تنه و شاخه و برگها.ريشه که در زمين فرو رفته و درخت از آن غذا دريافت ميکند، نماد ناخودآگاه و فشارهاي غريزي است. تنه پرثباتترين و مشابهترين عامل به خود کودک است، بنابراين بيانگر مشخصات دايمي و عميق شخصيت اوست. شاخهها و برگها نيز بيانگر طريق ارتباطي او با دنياي خارج است.مثلا تنه درخت ممکن است کوتاه يا بلند کشيده شود. بچهها در سنين قبل از دبستان تنه درخت را بلند ترسيم ميکنند اما بعد ازاين سن، بلند بودن تنه درخت اغلب نشانگر عقبافتادگي فکري و يا بيماريهاي عصبي و يا آرزوي بازگشت به دنياي کوچکي و قبل ازمدرسه است. برعکس اگر تنه درخت کوتاه کشيده شود، نشانگر جاهطلبي و بلندپروازبودن کودک است. تنه درخت ممکن است صاف يا کج کشيده شود که حالت دوم نشانگر عدم ثبات کودک است.شکل شاخهها و برگها و يا قسمتهاي بالاي درخت نيز داراي معاني مختلفي است. به عنوان مثال شکل منظم شاخهها نشان ميدهد که کودک کمتر به تمايلاتش متکي است و بيشتر به نتيجهگيريهاي منطقي دست ميزند و يا بالعکس شکل نامنظم و درهم شاخهها بيانگر اين است که با کودکي بلغميمزاج و در خود فرورفته که آمادگي هيچ گونه تغيير و تحولي را ندارد روبرو هستيم. درختي که شاخههاي آن به هر سويي کشيده شدهاند (درختي که شاخههاي فراوان دارد) نمايانگر حساسيت شديد کودکي است که مسايل را به سادگي فهميده و قادر به برقراري ارتباط با ديگران است و در عين حال به راحتي ميتواند خود را با محيط سازگار کند. گاهي نيز درختي که کودک ترسيم ميکند فاقد شاخه است که اين امر نشانگر عدم گسترش استدلال و تفکر منطقي و درگير بودن فرد با عالم روياست.برگها نيز برحسب چگونگي ترسيم آن، تعابير مختلفي دارند. مثلا ترسيم برگهاي منظم ويک شکل، مخصوص کودکي است که مسايل را به سادگي ميفهمد و قادر به ارتباط با ديگران است و يا نشان دادن برگها به صورت هالهاي سبزرنگ در اطراف شاخهها، تمايل کودک به تاثيرگذاري و تسلط بيشتر بر روي محيط را نشان ميدهد. برگهاي پاييزي و يا برگهاي در حال ريخته شدن بيشتر در نقاشيهاي نوجوانان و کودکان منزوي ديده ميشود. چنين ترسيمي از برگ، مانند هر حرکت پايين رونده ديگر، نشاندهنده ياس و سرخوردگي تلقي ميشود.توجه داشته باشيد كه براي تجزيه و تحليل نقاشي كودكان بايد چند نقاشي او را مدنظر قرار دهيد. همچنين توجه كنيد كه كودك شما بايد به ميل خودش موضوع نقاشي را انتخاب كند و بدانيد كه اين كار، كاري بسيار ظريف و حساس است و به دليل تخصصي و تجربي بودن اين كار، شما نميتوانيد راي قطعي دهيد. اگر بدون درنظر گرفتن الگوهاي ياد شده بخواهيم نقاشي کودک را تفسير کنيم، از حقيقت دور شده و به يک تشخيص غلط درباره حالات عاطفي و رواني کودک ميرسيم. |
مطالبی دیگر از این نی نی وبلاگی